Gepubliceerd op 8 mei 2025 – Miljoenen mensen hebben een andere moedertaal dan er wordt gesproken in het land waar zij wonen. In veel gesprekken tussen zorg-/hulpverleners en patiënten is er daardoor sprake van een taalbarrière. ACHC-onderzoekers Liza van Lent, Nida Gizem Yilmaz en Barbara Schouten voerden samen met collega’s literatuuronderzoek uit naar de effectiviteit van diverse communicatiestrategieën om taalbarrières tijdens zorg-/hulpconsulten te verminderen.
Effectieve communicatie is nodig om zorg en hulp af te kunnen stemmen op de persoonlijke wensen en behoeften van een patiënt, maar dit wordt bemoeilijkt wanneer een zorg-/hulpverlener en een patiënt niet dezelfde taal spreken. Daarom is het belangrijk dat taalbarrières op een goede manier worden opgelost. Echter, veel mensen weten niet goed welke communicatiestrategie het best kan worden ingezet in welke situatie. Dit literatuuronderzoek analyseerde bestaande artikelen waarin de effecten van verschillende communicatiestrategieën werden vergeleken.
Op basis van 26 artikelen bleek dat een zorgverlener die (toevallig) de moedertaal van de patiënt spreekt, gevolgd door een professionele tolk, uiteindelijk de positiefste resultaten opleverden. Een tolk die fysiek aanwezig was of via videobellen aan het gesprek deelnam, bleek daarbij beter te scoren dan een telefoontolk. In enkele specifieke situaties – met name bij relatief eenvoudige onderwerpen – scoorden naasten van de patiënt die tolkten en digitale vertaalapplicaties (zoals Google Translate) ook voldoende. Met name omdat het inzetten van een professionele tolk of zorgverlener in iemands moedertaal niet altijd haalbaar is, blijft het belangrijk om verder te onderzoeken wanneer een alternatieve strategie kan volstaan. Ook zou er gekeken kunnen worden of het combineren van strategieën effectief is, zoals het gebruiken van vertaalapplicaties om een tolk of naaste die tolkt te ondersteunen.
De inzichten uit dit review zijn gebruikt voor het opstellen van een landelijke richtlijn over het omgaan met taalbarrières in de zorg en het sociale domein. Deze bevindt zich momenteel in de autorisatiefase. Ben je benieuwd naar het volledige artikel? Het onderzoek is nu gepubliceerd in Patient Education & Counseling en is openlijk toegankelijk.