Rondetafelgesprek: de rol van gedragswetenschappen tijdens de COVID-19-crisis

Gepubliceerd op 22 juni 2023 – Het Be-Prepared consortium (Behavioural Science for Pandemic Preparedeness) heeft een rondetafelgesprek georganiseerd tijdens het ARPH-congres, dat plaatsvond op 30-31 maart in Enschede. Het rondetafelgesprek had als thema “International perspectives on COVID-19 research and the role of behavioural science during a global crisis”, en had drie sprekers: prof. Marijn de Bruin (Radboudumc/ RIVM), prof. Olivier Luminet (KU Leuven, België) en prof. Lucie Brynes-Davis (Universiteit van Manchester, VK). De besproken onderwerpen waren onder meer de rol en inzet van gedragswetenschappen tijdens de COVID-19 pandemie in de drie landen (Nederland, Belgie en het Verenigd Koninkrijk), de geleerde lessen en hoe gedragswetenschappen voorbereid kunnen zijn in het geval van nieuwe (gezondheids)crises. Hieronder een samenvatting van de belangrijkste punten die besproken zijn tijdens het rondetafelgesprek.

1) Gedragswetenschappen speelden een cruciale rol bij het vormgeven van beleid en communicatiestrategieën tijdens de COVID-19 pandemie.

2) Overheden moeten vanaf de eerste stadia van een crisis het belang erkennen van financiering van gedragswetenschappelijk onderzoek om de inzichten hiervan effectief te benutten.

3) Het evalueren van de impact van gedragswetenschappen tijdens een crisis is een uitdaging, maar het is waardevol gebleken bij het verbeteren van communicatiecampagnes en het vertalen van wetenschappelijke inzichten naar praktische adviezen voor beleid en communicatie.

4) Balanceren tussen nuance en bruikbaarheid is essentieel voor onderzoekers die advies geven tijdens een crisis, omdat eenvoud en duidelijkheid de impact van gedragswetenschappelijke aanbevelingen kunnen vergroten.

5) Het overbrengen van onzekerheid is een uitdaging, maar het opbouwen van vertrouwen in de wetenschap blijft cruciaal voor effectieve communicatie en de naleving van gedragsrichtlijnen door de samenleving.

6) Om in de toekomst voorbereid te zijn op een pandemie, is het essentieel om te leren van de COVID-19 ervaringen, door te investeren in netwerken van gedragswetenschappers, rigoureus onderzoek uit te voeren, gedragswetenschap te integreren in bestaande overleg- and besluitvormingssorganen en langetermijnfinanciering voor gedragswetenschappelijk onderzoek veilig te stellen.

‘Be-Prepared’ is een samenwerking tussen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en vier Nederlandse universiteiten (Universiteit van Amsterdam, Radboud Universitair Medisch Centrum, Universiteit Utrecht en Universiteit Twente). Binnen dit bredere project richten onderzoekers van ACHC en ASCoR (Julia van Weert, Bas van den Putte, Eline Smit, Saar Mollen, Mark Boukes, Toni van der Meer, Nida Gizem Yilmaz en Adriana Solovei) zich op het analyseren van het mediagebruik, de media-inhoud en de media-effecten op naleving van preventieve maatregelen tijdens de COVID-19 pandemie in Nederland.