Gepubliceerd op 26 oktober 2021 – Veel jongeren leven ongezond tijdens de late adolescentie. In Nederland bieden veel scholen gezondheidsinterventies aan om dit ongezonde gedrag af te remmen, maar helaas zijn de effecten hiervan erg tegenstrijdig. In samenwerking met het Trimbos Instituut onderzocht Mathijs Mesman in zijn proefschrift de rol van interpersoonlijke communicatie van jongeren en docenten als mogelijke verklaring voor de tegenstrijdige resultaten van gezondheidsinterventies. Donderdag 9 september promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam.
Communicatie van jongeren met hun sociale omgeving
Uit de resultaten van het proefschrift bleek dat het voeren van gezondere gesprekken over gezondheidsgedrag gerelateerd was aan gezonder gedrag. Frequent gesprekken voeren over gezondheidsgedrag zorgde ervoor dat jongeren meer geneigd waren om het gedrag waarover is gesproken, uit te voeren. Zo bleek bijvoorbeeld dat het voeren van negatieve gesprekken over alcoholgebruik er vervolgens voor zorgde dat jongeren minder geneigd waren om alcohol te drinken. Jongeren die vaker gesprekken voerden over bewegen, waren meer geneigd om meer te bewegen. Ondanks dat het proefschrift toonde dat de schoolinterventie die werd gebruikt er niet in slaagde om gezondere gesprekken te weeg te brengen, bleek dat er wel vaker gewenstere gesprekken werden gevoerd als jongeren positief waren over de interventie.
De resultaten suggereren dat het belangrijk is voor gezondheidsinterventies om gezondere gesprekken te stimuleren omdat dergelijke gesprekken vervolgens kunnen leiden tot gezonder gedrag. Ontwikkelaars van gezondheidsinterventies zouden gezondheidsinterventies zo kunnen inrichten dat de lesonderdelen gesprekken bij jongeren stimuleren maar ook de juiste richting op sturen. Denk bijvoorbeeld aan het voorbereiden van een presentatie over de wenselijke gevolgen van voldoende beweging.
Communicatie van docenten naar jongeren
Naast de interpersoonlijke communicatie tussen leerlingen met hun sociale omgeving, is in het proefschrift gekeken naar de communicatie van docenten naar de leerlingen tijdens het lesprogramma over gezondheid. Uit de resultaten bleek docenten het lesprogramma voor ongeveer 50% uitvoerden volgens de richtlijnen van het lesprogramma. Dit betekent dat voor de overige 50% docenten opdrachten of delen van opdrachten oversloegen, of dat docenten zelf vervangende opdrachten bedachten voor de les. Dit kan mede een oorzaak zijn waarom er geen effect was gevonden van het lesprogramma in vergelijking met een controle groep. Naarmate docenten beter in staat waren de richtlijnen van het lesprogramma aan te houden en de lesstof helder over te brengen, bleek het lesprogramma wel effect te hebben op gezondheidsgedrag. Om docenten beter in staat te stellen het lesprogramma effectief over te kunnen brengen, wordt aangeraden om de materialen en trainingssessies voor docenten te optimaliseren.
Promotiedetails
Mathijs Mesman, Discussions in the classroom: Investigating the role of interpersonal communication of teachers and students within a school-based health intervention. Promotor: prof. dr. S. J. H. M. van den Putte, Copromotores: dr. H. Hendriks en dr. S. Onrust.