Gepubliceerd op 6 juni 2024 – Wanneer patiënten met ongeneeslijke kanker geen standaard-behandelopties meer hebben, kunnen zij soms besluiten om deel te nemen aan een studiebehandeling (dat wil zeggen: experimentele behandeling met onzekere uitkomsten). De beslissing om hier wel/niet aan mee te doen, kan moeilijk zijn voor patiënten. In haar proefschrift beschrijft Liza van Lent de ontwikkeling en evaluatie van een interventie gericht op het verhelderen en bespreken van wat patiënten belangrijk vinden in de laatste fase van hun leven.
Op woensdag 19 juni verdedigt Liza haar proefschrift “Contemplating participation in early phase clinical cancer trials: Integrating patient values in communication and decision-making through an Online Value Clarification Tool intervention”. De promotie is om 10.30 uur live te volgen in de Prof. Andries Queridozaal van het Erasmus MC (Rotterdam) of online (link volgt binnenkort).
Liza’s PhD-onderzoek heeft aangetoond dat patiëntwaarden inderdaad belangrijk zijn in het proces van samen beslissen voor patiënten met ongeneeslijke kanker. Het proefschrift beschrijft welke waarden patiënten kunnen hebben (o.a. acceptatie, autonomie, hoop, en kwaliteit en kwantiteit van leven), en hoe deze worden besproken in arts-patiëntgesprekken. Geïnspireerd door de persoonlijke verhalen van patiënten en oncologen, zijn de patiëntwaarden verwerkt in een interactief online hulpmiddel (Online Value Clarification Tool/OnVaCT) met communicatietraining (bekijk de interventie op deze website).
De interventie heeft het proces van samen beslissen in de spreekkamer over deelname aan een studiebehandeling aanzienlijk verbeterd. Oncologen betrokken patiënten meer bij alle stappen die horen bij samen beslissen, zoals het bespreken van patiëntwaarden en zorgdoelen, zonder dat de gesprekken langer duurden. Daarnaast waren er andere gesprekspatronen zichtbaar, waarbij oncologen na het implementeren van de interventie duidelijk (door)vroegen naar patiëntwaarden, en patiënten verschillende waarden aan elkaar koppelden. Ondanks deze verbeteringen in het gesprek, zorgde de interventie er niet voor dat patiënten met ongeneeslijke kanker minder twijfels en onzekerheden ervaarden rondom hun beslissing (ook wel: ‘decisional conflict’). Dit is mogelijk te verklaren doordat de interventie de omstandigheden (bijvoorbeeld het ziektestadium/ongeneeslijke kanker, of het dilemma om wel/niet aan een onbekende behandeling mee te doen) niet minder ingewikkeld of onzeker kan maken.
Het onderzoeksproject heeft daarmee een bijdrage geleverd aan een beter gesprek en beter proces van samen beslissen waarin patiëntwaarden centraal staan. De interventie lijkt dus te kunnen helpen om ervoor te zorgen dat patiënten met gevorderde kanker de tijd die ze nog hebben tot hun overlijden, doorbrengen op de manier die het best past bij wat zij belangrijk vinden.
Promotiedetails:
Liza van Lent. Contemplating participation in early phase clinical cancer trials: Integrating patient values in communication and decision-making through an Online Value Clarification Tool intervention. Erasmus Universiteit / Erasmus MC Kanker Instituut.
Promotores: prof. dr. J.C.M. van Weert, prof. dr. C.C.D. van der Rijt, en prof. dr. G.J. Hasselaar
Copromotor: dr. M.J.A. de Jonge
De OnVaCT-studie werd gefinancierd door KWF Kankerbestrijding, en uitgevoerd door het Erasmus MC Kanker Instituut in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en het Radboudumc. Het online hulpmiddel werd ontwikkeld samen met IJsfontein. Het Nederlands Kanker Instituut/Antonie van Leeuwenhoek en het UMC Utrecht namen deel aan de studie.