Gepubliceerd op 7 oktober 2020 – Bloedgroepen verschillen sterk tussen etnische groepen. Het is daarom belangrijk dat de donorpopulatie divers genoeg is om iedereen van passende bloedproducten te kunnen voorzien. Er is echter een tekort aan bloeddonors van Afrikaanse komaf. Maar waarom?
Dr. Elisabeth Klinkenberg promoveerde dinsdag 6 oktober 2020 op haar proefschrift “Engaging African Ethnic Minorities as Blood Donors”. Ze heeft onderzoek gedaan naar factoren die verklaren waarom er een tekort is aan bloeddonors van Afrikaanse komaf en hoe deze zeer belangrijke doelgroep geworven kan worden.
De belangrijkste persoonlijke factor bleek de onbekendheid met de Nederlandse bloedbankorganisatie en de noodzaak om bloed te doneren te zijn. Onderzoeks-deelnemers vertelden over bloeddonatie in het land van herkomst, waar zichtbaardere, dringendere en directere oproepen werden gedaan om bloed te doneren. Dit schiep de verwachting dat de Nederlandse bloedbankorganisatie naar hen toe zou komen als hun bloed nodig was, terwijl deze aanpak niet gangbaar is in Nederland. Andere belangrijke factoren zijn gerelateerd aan angsten, altruïstische gevoelens en het gemak van bloed doneren.
Eenmaal geworven lijken Afrikaanse bloeddonors sneller te stoppen met doneren dan andere donors. Er zijn meerdere factoren geïdentificeerd die het donorschap voor deze belangrijke doelgroep moeilijker maakt, zoals een verhoogde kans om tijdelijk of definitief niet te mogen doneren door taalbarrières of een laag ijzergehalte.
Tot slot heeft Dr. Klinkenberg met behulp van het Intervention Mapping Protocol wervingsacties ontwikkeld en een campagne uitgezet op sociale media die resulteerde in ongeveer 350 nieuwe donoraanmeldingen.
Het onderzoek werd uitgevoerd op de afdeling Donor Medicine Research van Sanquin en de afdeling Sociale Geneeskunde/Public Health van het Amsterdam UMC, locatie AMC, in samenwerking met de afdeling Communicatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam. Elisabeth Klinkenberg werd begeleid door haar promotoren Prof. Dr. Wim de Kort en ACHC hoogleraar Prof. Dr. Julia van Weert en door haar copromotoren Dr. Mirjam Fransen en Dr. Elisabeth Huis in ’t Veld. Het onderzoek werd gefinancierd door Sanquin.
Het proefschrift kan hier online ingezien worden.
De promotieplechtigheid kan hier teruggekeken worden.