Hoe audiovisuele hulpmiddelen de oncologische zorg kunnen verbeteren

Gepubliceerd op 31 oktober 2024 – Nieuw literatuuronderzoek van ACHC-onderzoekers en collega’s van het Nederlands Kanker Instituut – Antoni van Leeuwenhoek toont het potentieel van audiovisueel materiaal om de angst van patiënten te verminderen en hun kennis, begrip en fysiologische reacties binnen de oncologische zorg te verbeteren.

Effectieve besluitvorming in de oncologie vereist goed geïnformeerde en betrokken patiënten. Veel patiënten ervaren echter angst tijdens de diagnose, wat hun vermogen kan beperken om essentiële informatie te verwerken. Eerder onderzoek naar de effecten van (gemedieerde) patiënteneducatie heeft veelbelovende resultaten laten zien, zoals verminderde angst, toegenomen kennis en hogere tevredenheid.

Audiovisuele materialen zouden een cruciale rol kunnen spelen bij het verstrekken van informatie aan patiënten, maar een uitgebreide review van de effectiviteit van het gebruik van audiovisueel materiaal bij oncologische voorlichting ontbrak tot nu toe. Daarom voerden ACHC-onderzoekers Song Duimel (ook: Nederlands Kanker Instituut – Antoni van Leeuwenhoek; NKI-AvL), Julia van Weert en Annemiek Linn, samen met collega’s Michiel van den Brekel (NKI-AvL), Rob van Son (NKI-AvL), Alfons Balm (NKI-AvL), Stevie van Mierden (NKI-AvL-bibliotheek) en Stefano Giani (UvA-bibliotheek) een systematische review uit waarin 37 artikelen werden geanalyseerd. Hun bevindingen toonden aan dat audiovisueel materiaal een significant positief effect heeft op de vermindering van angst en fysiologische reacties, en een vergroting van de kennis en het begrip van patiënten kort na het consult, met name wanneer een video werd vergeleken met standaard mondelinge zorg zonder audiovisueel hulpmiddel. De langetermijneffecten blijven echter onduidelijk, aangezien slechts vijf studies deze onderzochten en dat de meeste studies tekortkomingen in de betrouwbaarheid vertoonden.

Ondanks deze beperkingen suggereren de resultaten mogelijke voordelen van het gebruik van audiovisueel materiaal naast interpersoonlijke communicatie in de oncologische zorg.

De systematische review is onlangs gepubliceerd in Patient Education and Counseling.