Gepubliceerd op 13 mei 2020 – Veel is onzeker in deze coronacrisis, maar tegelijkertijd speelt communicatie over het Covid-19 virus een cruciale rol voor onze gezondheid en gedrag. Een internationaal team van gezondheids- en gedragswetenschappers geeft advies hoe effectief te communiceren en gedragsverandering te bevorderen. Het advies van UvA communicatiewetenschappers Julia van Weert en Robin Tschötschel en internationale collega’s is als editorial in het meinummer van ‘Patient Education & Counseling’ gepubliceerd.
Effectief communiceren
Onzekerheid over Covid-19 en de verspreiding van het virus brengt grote uitdagingen voor degenen die hier informatie over moeten geven. De weg van onzekerheid naar paniek of het juist niet opvolgen van adviezen kan kort zijn. Van Weert en collega’s lichten vier elementen uit die een belangrijke rol spelen bij het effectief communiceren naar het publiek:
- Wees open en eerlijk over wat bekend en wat onbekend is en blijf zo veel mogelijk bij de feiten, al zijn deze feiten steeds in ontwikkeling omdat we al doende leren. Omdat dingen snel veranderen, is het belangrijk duidelijk te zijn wanneer aanbevelingen veranderen en op welk nieuw, voorheen onbekend, bewijs dit is gebaseerd.
- Hou informatie consistent en specifiek. Zelfs als we erkennen dat er veel is dat we niet weten, blijft het belangrijk te veel vaagheid te vermijden. Hou naast de informatie ook het aantal woordvoerders consistent en beperkt.
- Demonstreer het vermogen om beslissingen te nemen in deze onzekere situatie, met vertrouwen en eerlijkheid.
- Erken emoties en wees empathisch door bezorgdheid te tonen en de impact op persoonlijke levens te erkennen en niet te afstandelijk of alleen feitelijk te zijn.
Gedragsverandering bevorderen
Weten is echter niet hetzelfde als doen. Vanuit onderzoek is deze kloof tussen intentie en gedrag bekend. Van Weert en collega’s geven daarom ook vier aanbevelingen met betrekking tot gedragsverandering:
- Creëer een mentaal model over hoe besmetting werkt en hoe dit kan worden voorkomen. Hoe beter je mentale beeld is van hoe het virus zich verspreidt, hoe beter je dit begrijpt en weet met welk gedrag je besmetting kunt voorkomen.
- Gedragsverandering vereist niet alleen richtlijnen, maar ook daadwerkelijke ingrepen in de omgeving die het nieuwe gedrag faciliteren en zelfs wetgeving. Ook is het belangrijk om niet alleen te ontmoedigen, bijvoorbeeld het handen schudden, maar om er vervangend gedrag voor te suggereren, zoals een boks op afstand. Dit maakt nieuw gedrag makkelijker omdat het op bestaande gedragsroutines voortbouwt.
- We zijn als burgers nu meer dan ooit geïsoleerd, en een beroep op collectieve actie en een mindset van ‘we-zitten-hier-samen-in’ is daarom erg belangrijk.
- Het langdurig handhaven van gedragsverandering- inclusief handen wassen, sociale afstand bewaren, niezen in je elleboog en het niet aanraken van je gezicht- is essentieel naarmate de crisis langer duurt. Om gedrag vol te houden moeten individuen repetitief zijn in het uitvoeren van het gewenste gedrag en vertrouwen hebben in hun vermogen obstakels hierbij te overwinnen.
Van Weert en collega’s concluderen dat een situatie als deze een brede, interdisciplinaire reactie van de onderzoeksgemeenschap vereist en dat effectieve gezondheidscommunicatie een sleutelfactor is in het bestrijden van de Covid-19-pandemie. Als lid van de Wetenschappelijke Adviesraad van de RIVM Corona Gedragsunit levert van Weert daar ook actief een bijdrage aan.
Lees hier de editorial in Patient Education and Counseling.
Finset, A., Bosworth, H., Butow, P., Gulbrandsen, P., Hulsman, R.L., Pieterse, A.H., Streeet, R., Tschoetschel R., & Van Weert, J. (2020). Effective health communication – a key factor in fighting the COVID-19 pandemic [editorial]. Patient Education and Counseling, 103(5), 873–876. Doi:10.1016/j.pec.2020.03.027